April 14, 2013

ΜΑΚΡΗΣ, ΜΑΚΗΣ - Για τις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ

Εκφράζοντας τη συμφωνία μου με τις Θέσεις, το Σχέδιο Προγράμματος και Καταστατικού, θα προσπαθήσω να συμβάλλω με ορισμένες σκέψεις στο δημόσιο προσυνεδριακό διάλογο. Θα σταθώ σε ορισμένα ζητήματα πιο συγκεκριμένα:

Για τη σχέση κρίσης - πόλεμου - επανάστασης. Η ανάλυση που γίνεται από τις Θέσεις αποτελεί έκφραση της ταξικότητας και επιστημονικότητας του Κόμματός μας. Είναι μια σημαντική συμβολή της ΚΕ βασισμένη στην επαναστατική κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού και αποτελεί ανάπτυξη της θεωρίας και της επαναστατικής στρατηγικής στις σύγχρονες συνθήκες. Η αφομοίωση της ανάλυσης αυτής από το κομματικό και κνίτικο δυναμικό, από τον περίγυρο του Κόμματος είναι καθοριστικής σημασίας ώστε η κρίσιμη μάζα που διαμορφώνεται σε μη επαναστατικές συνθήκες να μπορεί να ερμηνεύει τις εξελίξεις με ταξικό μάτι, να βλέπει πίσω από τις διάφορες κινήσεις που γίνονται από τα πάνω, στο επίπεδο της πολιτικής, τις εξελίξεις που συντελούνται στη βάση, στην οικονομία, με λίγα λόγια να εμπεδώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό η σχέση οικονομίας - πολιτικής. Αυτό αποτελεί κομβικό ζήτημα που επιδρά στην ικανότητα του Κόμματος να δρα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, όπως και σε συνθήκες βαθιάς παρατεταμένης κρίσης που μπορεί να υπάρξει απότομη άνοδος του κινήματος ή και προσωρινή υποχώρηση. Η σωστή ερμηνεία των ενδοϊμπεριαλιστικών- ενδοαστικών αντιθέσεων, η διάγνωση της τάσης αλλαγής στο διεθνή συσχετισμό, η επίδραση που έχει ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης (είτε είναι σε φάση ανόδου είτε σε φάση κρίσης) στη συγκέντρωση της εργατικής τάξης καθώς και στις αλλαγές στη διαστρωμάτωση των μικροαστικών στρωμάτων, αποτελούν προϋποθέσεις ώστε η επαναστατική στρατηγική να βρίσκει την έκφρασή της τόσο στην πολιτική συμμαχιών, όσο και στην οργανωτική πολιτική του Κόμματος με συγκέντρωση δυνάμεων στους τόπους δουλειάς.

Κατά τη γνώμη μου, σε αυτά τα πλαίσια, απαιτείται ακόμα περισσότερο -πόσο μάλλον σε συνθήκες κρίσης- να γίνει μια συστηματική δουλειά σχετικά με την αφομοίωση βασικών ζητημάτων που αφορούν την αιτία και το χαρακτήρα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης. Στη ζωντανή συζήτηση με εργατόκοσμο, με παιδιά των λαϊκών οικογενειών, στην προσπάθεια εκλαΐκευσης της πολιτικής του Κόμματος, αρκετές φορές δίνουμε λαθεμένα το χαρακτήρα της κρίσης ως κρίση «υποκατανάλωσης» και όχι ως κρίσης υπερσυσσώρευσης που πραγματικά είναι. Δυσκολευόμαστε να μετατοπίσουμε το κέντρο της συζήτησης στην πραγματική αιτία της κρίσης που είναι η βασική αντίθεση του καπιταλισμού και όχι ορισμένα συμπτώματα της φιλομονοπωλιακής πολιτικής όπως το χρέος κλπ. Με δυσκολία ακόμα κάνουμε λιανό γιατί το καπιταλιστικό σύστημα δεν έχει περιθώρια παραχωρήσεων όπως πριν, πως ακόμα και αν περάσει σε φάση αναιμικής ανάκαμψης αυτή δε θα επαναφέρει τα εργατικά λαϊκά δικαιώματα που κατεδαφίστηκαν στις συνθήκες της κρίσης. Κατά τη γνώμη μου, απαιτείται μια πιο συστηματική δουλειά σε αυτά τα ζητήματα ώστε να κερδίζει έδαφος στην εργατική λαϊκή συνείδηση αυτό που αντικειμενικά υπάρχει και αποτυπώνεται στη Θέση 1: «Η εκδήλωση της γενικευμένης και συγχρονισμένης κρίσης έφερε στο προσκήνιο τον ιστορικά ξεπερασμένο και απάνθρωπο χαρακτήρα του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, την επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, την ανάγκη ανασύνταξης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, της χειραφέτησης του εργατικού και λαϊκού κινήματος». Αν τα παραπάνω ζητήματα, που σε τελευταία ανάλυση αφορούν την ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος, δεν απαντιούνται τεκμηριωμένα με βάση την παραπάνω θέση, τότε αφήνεται άθελά μας περιθώριο ώστε να κερδίζουν έδαφος διάφορες λογικές άλλου μείγματος διαχείρισης της κρίσης, κάτω και από την αντικειμενική κατάσταση που διευκολύνει ώστε να δυναμώνει το ρεύμα των αυταπατών και της λύσης από τα πάνω με μια ψήφο ή με μια «αριστερή κυβέρνηση». Δηλαδή, θα μπαίνουν εμπόδια στην προσπάθεια να κερδίζει έδαφος η μόνη φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση, που είναι η ανατροπή του καπιταλισμού και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Για το ζήτημα του ιμπεριαλιστικού πολέμου, της στάσης των κομμουνιστών απέναντι σε αυτόν, τη σχέση που έχει με την επαναστατική κατάσταση. Απαιτείται μια τέτοια δουλειά που να συνδυάζει την εσωκομματική συζήτηση με πλατιά διαφώτιση αξιοποιώντας διάφορες πρωτοβουλίες (π.χ. με αφορμή ιστορικές επετείους) ώστε να ζυμώνεται από τώρα η ανάγκη για αυτοτελή οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο. Η επίθεση από τον αντίπαλο απέναντι στο Κόμμα σε εκείνες τις συνθήκες θα μεγαλώνει. Θα αξιοποιηθούν και οι εθνικιστικές δυνάμεις που έχουν άνοδο σήμερα και σπρώχνονται από το σύστημα, όχι μόνο σε επίπεδο προπαγάνδας στη λογική «το ΚΚΕ είναι προδοτικό κόμμα» αλλά και στην ανοιχτή κατασταλτική δράση. Κατά τη γνώμη μου η πιο επικίνδυνη πίεση θα είναι αυτή που θα υπάρχει από ανώριμες και άπειρες εργατικές - λαϊκές μάζες καθώς αυτό που είναι εδραιωμένο στη συνείδηση πλατιών εργατικών λαϊκών στρωμάτων είναι «η υπεράσπιση της πατρίδας» αποστεωμένη από τα ταξικά χαρακτηριστικά, ειδικά όταν υπάρχει επίθεση από άλλη ιμπεριαλιστική χώρα. Η αντίληψη αυτή βέβαια είναι αποτέλεσμα της δουλειάς του αντιπάλου. Ωστόσο, απαιτεί γερό τιμόνι και ανυποχώρητη στάση γιατί είναι πιο εύκολο να γλιστρήσεις στο όνομα της «πίεσης από τον κόσμο» παρά από την απευθείας επίθεση από τον ταξικό αντίπαλο και τα κόμματά του. Τα παραπάνω δε τα αναφέρω με καμιά διάθεση υποτίμησης της δράσης των εργατικών λαϊκών μαζών. Ωστόσο, η ίδια η ιστορική πείρα δείχνει πως οι συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, που ένα χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι η ασυνήθιστη δράση των μαζών, εμφανίστηκαν προς το τέλος των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Αλλωστε, σχετικά με αυτό το ζήτημα εύστοχα και συμπυκνωμένα αναφέρονται στη Θέση 75 τα καθήκοντα του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Σχετικά με τη Λαϊκή Συμμαχία. Η επεξεργασία που κάνει η ΚΕ για την πολιτική συμμαχιών γίνεται στο έδαφος μιας αντικειμενικής πραγματικότητας: Οτι δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό. Με αυτή την παραδοχή, εξασφαλίζοντας τον πρωτοπόρο ρόλο της εργατικής τάξης γίνεται επεξεργασία για το ποια στρώματα είναι αυτά που τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα έχουν συμφέρον από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Συνεπώς, αυτό που παρουσιάζεται από τον αντίπαλο και από ορισμένους άσπονδους φίλους ως αντίφαση με το επιχείρημα «το ΚΚΕ λέει πως δεν προϋποθέτει συμφωνία με το Πρόγραμμά του για τη συμμαχία, ενώ θέτει ως πολιτικό περιεχόμενο της συμμαχίας την κοινωνικοποίηση, τον εργατικό έλεγχο, την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, δηλαδή το Πρόγραμμά του» δεν αφορά κάποια αντίφαση στην πολιτική του Κόμματος. Η πολιτική του Κόμματος διαμορφώνεται πάνω στην αντικειμενική εκτίμηση του χαρακτήρα της εποχής και του χαρακτήρα της επανάστασης. Η μόνη αντίφαση που υπάρχει αφορά αυτά τα ίδια τα μικροαστικά στρώματα και αυτή προκύπτει αντικειμενικά από την ίδια τους τη θέση στην κοινωνική παραγωγή, από την κατοχή μικροϊδιοκτησίας. Σε καμιά περίπτωση δεν αφορά την πρωτοπόρα κοινωνική δύναμη, το φορέα των κομμουνιστικών σχέσεων, δηλ. την εργατική τάξη, πόσο μάλλον την πρωτοπορία της, το Κόμμα.

Μάκης Μακρής
Μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ
 
Ριζοσπάστης - 13 Ιανουαρίου 2013